Obiekt jednosektorowy z pomieszczeniem dla drużyny piechoty. Tego typu schrony,
choć bardzo podobne zewnętrznie do schronów dowódczo bojowych, mają nieco mniejsze wymiary pomieszczenia
pogotowia i pozbawione są ścianek działowych. Podobne schrony: Obiekt 2B (Czechów) |
Sam
schron jest trudny do odnalezienia szczególnie latem gdy porastające szczyty
wzgórz drzewa i zarośla zazielenią się. Nawet wiosną można przejść obok
i niczego nie zauważyć. Najlepiej, po przejściu pod wiaduktem, okrążyć kępę
zarośli po prawej i wspiąć się ścieżką na wzgórze dominujące nad torami
kolejowymi a stamtąd skierować się w lewo szczytem pagórka, po lewej po
przejściu kilkudziesięciu metrów w
okropnej gęstwinie trzeba wypatrzyć ścieżkę i jesteśmy na miejscu.
|
Obiekt 8 - ?? |
|
|
|
|
|
Plan schronu |
Ocalały blok wejściowy |
Widok ze wzgórza |
|
Two sector
pillbox of Santok village
near Warta river |
|
|
|
|
|
|
|
Następny schron dwusektorowy na odcinku
Gorzów - Santok. Tego typu obiekty przeplatały się dosyć regularnie ze
schronami jednosektorowymi. Jest to lustrzane odbicie obiektu z Górek.
Obecnie zniszczenia schronu są znaczne. Wysadzeniu uległy obydwie izby bojowe
wraz z płytami pancernymi ,
pomieszczenie pogotowia i stropy. Zachowały się tylko ściany boczne i część
wejściowa. |
Przykład schronu dwusektorowego, którego obydwie izby bojowe są
osłonięte płytami 7P7 o 10 cm grubości (B1) były budowane także w wersji z
jedną płytą o odporności C i wzmocnieniem żelbetowym. Podobne schrony: Obiekt 5 (Czechów) |
Schron leży na terenie prywatnym. Jest
doskonale widoczny ze wzgórza znajdującego się przy obiekcie Nr 7. |
Obiekt 9 - ?? |
|
|
|
|
|
Plan schronu |
Zniszczony schron |
|
|
One sector pillbox in center of Santok village |
|
|
|
|
|
|
|
Ten schron bronił przeprawy promowej w
Santoku.
Zlokalizowany został obok zabudowań gospodarskich, które miały pomagać w
jego maskowaniu. Schrony często były upodabniane do budynków mieszkalnych przez namalowanie okien a
czasem przez obudowanie czy nadbudowanie obiektu przez inny budynek. Najlepszym bliskim
przykładem takiej praktyki są schrony w Górkach Noteckich i Zwierzyniu. Schron w Santoku wysadzony po
wojnie przez armię sowiecką (a może polską) prezentuje w całej okazałości grubość i konstrukcję
stropu. |
Podstawowy typ schronu jednosektorowego z 1937 roku. Występował w
kilku mutacjach jak np. odbicie lustrzane czy brak wyjścia awaryjnego. W przypadku
obsypania go ziemią posiadał z tyłu dodatkową ścianę zabezpieczającą przed
zasypaniem wejścia. Podobne schrony: Obiekt 3, Obiekt 4
(Czechów) |
Schron a właściwie jego
resztki znajduje się przy bocznej drodze nieopodal przeprawy promowej. |
Obiekt 12 - ?? |
|
|
|
|
|
Plan schronu |
Ringstand Rs58c |
|
|
Rs.58c "Tobruk"
pillbox for one MG and 3 soldiers. |
|
|
|
|
|
|
|
Jedyny chyba, lekki schron tzw. Ringstand
Rs.58c "Tobruk" przeznaczony do prowadzenia ognia okrężnego
wybudowany w 1944 na odcinku Gorzów - Santok. Schrony tego typu były masowo
budowane na wszystkich frontach II Wojny Światowej przez wojska niemieckie. Był
to bardzo nowoczesny obiekt uzbrojony w 1 ckm MG34 i załodze 3 ludzi. Umożliwiał
obronę okrężną w związku z czym stosowany był także do wzmacniania pozycji
ufortyfikowanych złożonych ze schronów jedno i dwusektorowych tj. np. Pozycja
Pomorska. Rs.58c wybudowany w Santoku jest w
doskonałym stanie, tak jakby powstał zupełnie niedawno a nie 60 lat temu.
Zwiedzając
schrony niemieckich fortyfikacji zawsze zdumiewa mnie jak doskonale rozwiązano
tam problem odwodnienia. Wydawało by się że po obfitych opadach w często
odkrytych i częściowo zniszczonych obiektach powinno być mnóstwo wody ale
gdzie tam, co najwyżej lekkie zawilgocenie. Nawet w "Tobruku", do którego
przecież pada zawsze, jest suchutko i miło. |
Podstawowy typ schronu stosowany w 1944 roku
do wzmacniania pozycji niemieckich fortyfikacji stałych i polowych.
Przeznaczony do prowadzenia ognia okrężnego przez co doskonale nadawał się
do osłony obiektów 1 i 2-sektorowych choć stosowany był także jako wypełnienie
zagrożonych, pozbawionych innych obiektów, odcinków. uzbrojenie 1ckm. |
Znalezienie tego schronu nie jest łatwe.
Zaraz za wiaduktem kolejowym w centrum Santoka należy skręcić w lewo i polną
drogą idziemy prosto wzdłuż torów, po dojściu do doliny między wzgórzami przed nami
pojawi się mały pagórek na którym wśród krzewów znajdziemy schron
RS.58c.
|
Obiekt 13 - ?? |
|
|
|
|
|
Plan schronu |
Strzelnica główna |
pomieszczenie
pogotowia |
Strzelnica obrony wejścia |
The one sector combat
and command object, Santok village. |
|
|
|
|
Zniszczone wnętrze |
Wejście i strzelnica
flankująca |
|
Jedyny dosyć
dobrze zachowany schron na odcinku santockim. Schron ten przeznaczony dla dowódcy odcinka a także wzmacniający obronę ważnego mostu
drogowego na Noteci blokował także ogniem flankującym szosę do Gorzowa . Z jego strzelnicy głównej można było prowadzić ogień
wprost na most oraz drogę dojazdową z kierunku potencjalnego ataku.
|
Schrony dowódczo bojowe mogły występować w postaci lustrzanego
odbicia lub mieć izbę bojową po lewej stronie, wtedy wejście do pomieszczenia
flankującego było umieszczone w pomieszczeniu pogotowia. Tego typu schrony o
nieco mniejszych wymiarach pomieszczenia pogotowia i bez ścianek działowych były
normalnymi obiektami jednosektorowymi z pomieszczeniem dla drużyny piechoty
(np. Obiekt 7) Podobne schrony: Obiekt 1 (Czechów) |
Schron dosyć trudny do odnalezienia. Znajduje się
na wzgórzu dominującym nad wiaduktem kolejowym. Zaraz za wiaduktem należy skręcić
w lewo (jak do obiektu Nr 12) i za zabudowaniami gospodarskimi w prawo ścieżką
pod stromą górę.
|
Obiekt 14 - ?? |
|
|
|
|
|
Plan schronu |
Ocalały blok wejściowy |
|
|
One sector combat
pillbox, Santok village near the bridge
on Noteć river. |
|
|
|
|
|
|
|
Przejeżdżając drogą przez Santok mało kto domyśla
się że w kłębowisku roślinności na zapleczu zajazdu znajduje się niemiecki
schron bojowy Wału Pomorskiego .
Ten obiekt jest nie tylko "standardowo"
wysadzony tj. pozbawiony płyty pancernej i stropu w części frontowej ale i ciężko
dostępny z powodu totalnego śmietniska w pobliżu. Zdjęcie zrobione wiosną 1999 roku ukazuje dość
dobrze zachowaną część tylną schronu. Uporządkowanie terenu wokoło
sprawiłoby że ten obiekt byłby atrakcją, przy odpowiedniej reklamie,
przyciągającą turystów. Obiekt ten bronił ważnego drogowego mostu na Noteci. Jest jednosektorowym standardowym
obiektem B1 uzbrojonym w jeden ckm za płytą pancerną i wyposażony w
karabinową strzelnicę obrony wyjścia. |
Podstawowy typ schronu jednosektorowego z 1937 roku. Występował w
kilku mutacjach jak np. odbicie lustrzane czy brak wyjścia awaryjnego. W przypadku
obsypania go ziemią posiadał z tyłu dodatkową ścianę zabezpieczającą przed
osypywaniem się ziemi. Podobne schrony: Obiekt 3, Obiekt 4
(Czechów) |
Schron
znajduje się na zapleczu zajazdu przy moście na Noteci. Nie jest trudny do
odnalezienia lecz aktualnie (06.2000) niedostępny z powodu remontu budynku
zajazdu i ogrodzenia terenu płotem.
|
Obiekt 16 - ?? |
|
|
|
|
|
Plan schronu |
Zniszczony schron |
|
|
The standard two sector combat object B1
resistance. |
|
|
|
|
|
|
|
Jeden z
wielu standardowych schronów dwusektorowych na pozycji pomorskiej, identyczny z
Ob.5 z Górek jednak znacznie bardziej zniszczony.
Wysadzeniu uległy obydwie izby bojowe oraz w znacznej części izba pogotowia.
Schron pozbawiony jest obecnie stropu, który rozpadł się na kilka części,
jedna z nich przykrywająca niegdyś izbę bojową widoczna jest na zdjęciu. |
Przykład schronu dwusektorowego, którego obydwie izby bojowe są
osłonięte płytami 7P7 o 10 cm grubości (B1) były budowane także w wersji z
jedną płytą o odporności C i wzmocnieniem żelbetowym. (Np. Obiekt 2A w
Czechowie) Podobne schrony: Obiekt 5 (Czechów) |
Schron nie jest trudno odnaleźć.
Znajduje się na terenie skupu złomu nieopodal nasypu szosy wiodącej na most
drogowy na Noteci.
|
|